LECTURA PETEÎHA:
Ko’ágã ñahendúta Tupã Ñandejára ñe’ẽ Daniel arandukápe oĩ háicha 13, 1-9. 15-17. 19-30. 33-62
Oiko va’ekue Babilóniape peteĩ karai hérava Joaquín, omendáva Hilquías rajy Susana rehe, kuña neporãva ha imarangatúva.
Itúvakuéra, ijoheipyréva, oheko mbo’e va’ekue ichupe Moisés rembiapoukapy he’i háicha.
Joaquín imba’e rereko heta va’ekue, ha hóga jerére ikorapy tuicha henyhẽva yvotýgui. Opavave ichupe oguerohorýgui, judíokuéra ohóva jepi oñemboaty hógape.
Upe áñope, oñemoingo mbojovakehára ramo mokõi karaípe. Umíva rema voi Tupã Ñandejára he’i va’ekue: “Mba’e vai heñói Babilóniape karaikuéra ha mbojovakehárakuéra apytépe, jepe ichupekuéra ojerereko che retãgua sãmbyhyhára ramo.”
Ko’ã karai oúva jepi Joaquín rógape, ha oime raẽ ojoavýva oñemboja hendápe, ha’ekuéra omohenda haguã hekópe pe ojoavyha.
Asaje pyte, ojehopa rire, Susana osẽva jepi oguata ikorapy rupi.
Umi mokõi karai ohecháva jepi ichupe oho asajekue pe korapýre, ou iñakã vaiete hese. Itarováta hikuái hese. Amo ipahápe hesarái hikuái Ñandejáragui ha hembiapógui mbojovakehára ramo.
Peteĩ jevy, ha’e kuéra omangea jave hese, Susana oho oguata ikorapýre, ojapo háicha voínte jepi. Omoirũ ichupe mokõi kuñataĩ hembiguáiva. Ha imbyry’águi oñandu ojahuseha.
Upépe ndaipóri avave, umi mokõi karai mante oĩ, yvyra kupégui omangeáva hese. Susana he’i hembiguái kuérape: “Peru chéve havõ ha mba’e ryakuã porã, ha pemboty pe okẽ tajahu.”
Osẽvo umi kuñataĩ, umi karai opu’ã ha ojeity Susana ári, ha he’i ichupe: “Okẽ oñembotýma, ha ndaipóri ñande recháva. Ore roikose ne ndive. Nereñeme’ẽi ramo oréve, ro’éta peteĩ karia’y oĩ hague ne ndive, ha upévare remosẽ hague ne rembiguáikuérape.”
Susana hi’ãho ipy’a ite guive ha he’i: “Na che pohãi voínte. Añeme’ẽ ramo peẽme aje jukáta, ha nahániri ramo, peẽ che rundíta.”
Ndajapo mo’ãi ivaíva Tupä Ñandejára renondépe añeme’ẽvo peẽme. Pejapo pejaposéva che rehe”.
Susana hatã osapukái, ha umi karai avei oñemoĩ osapukái. Peteĩ pya’e oho oipe’a pe okẽ.
Opavave oĩva pe ógape, ohendúvo upe jesapukái, pya’e oho oike pe korapy okẽ ijykeregua rupi ohecha haguã mba’épa ojehu.
Umi karai omombe’u ha’e kuéra ohecha háicha gua’u, ha opavave okirirĩ. Araka’eve avave nde’íriva mba’eve péicha Susana rehe.
Upe ára ambuépe oikóvo ñemboaty iména rógape, oguahẽ avei umi karai, oúva ojukauka haguã Susánape.
Ha’ekuéra he’i opavave renondépe: “Peru ko’ápe Hilquías rajy, Joaquín rembireko Susánape.” Ojeho ipiári. Ou ha’e, itúva ha isy ndive, imemby ha opa ipehẽnguekuéra reheve. Ipehẽnguekuéra ha umi upépe oĩva hasẽmba joa.
Umi mokõi karai opu’ã opavave rovake ha omoĩ ipo Susana akã ári. Ha’e, hesay hováre, ojesaupi yvágape, ojeroviágui ipy’a ite guive Tupä Ñandejára rehe.
Umi karai he’i: “Ore roguata aja pe korapy rehe, ko kuña oike upépe mokõi hembiguái kuñataĩva ndive. Omondo upégui hembiguáikuérape ha upéi omboty pe okẽ.
Upéi osẽ peteĩ karia’y okañýva va’ekue hína, ha oho oñeno hendive. Ore, roĩva hína pe korapy ruguáre, rohechávo ko mba’e, pya’e roñemboja upépe.
Rohecha oñoañua hína hikuái. Pe karia’ýpe katu ndaikatúi rojoko, imbaretevégui ore hegui. Oipe’a pe okẽ ha okañy.
Ko kuña katu rojoko, ha roporandu ichupe mávapa pe karia’y.
Nde’iséi oréve mávapa. Ore rohecha ko’ã mba’e romombe’úva peẽme.” Opavave oguerovia ichupekuéra. Umíva niko karaipáma, ha upéi, mbojovakehára voi ha’ekuéra. Ha upévare oñeguahẽ peteĩ ñe’ẽme Susana ojejuka va’erãha.
Susana hatã osapukái: “Tupã Ñandejára, opa ára reikovéva, ndaipóri niko mba’eve okañýva nde hegui, nde reikuaa opa mba’e ojehu mboyve. Nde reikuaa porã ko’ã karai ijapuha. Rei ete niko amanóta, ajapo’ỹ rehe upe ha’ekuéra he’íva che rehe.” Tupã Ñandejára ohendu ichupe. Susana ojererahávo ojejuka haguã, opoko peteĩ karia’y hérava Daniel py’a rehe. Ha’e hatã osapukái: Ko kuña jejukápe, ani chéve che moinge.”
Opavave ojere ha oporandu ichupe: Mba’e piko pe ereséva péicharõ?
Ha oñembo’yhápe opavave apytépe he’i ichupekuéra: Pende tarova mba’e piko peẽ Israelgua? Mba’éicha piko peraháta pejuka kuña ñane retãgua, peikuaa porã’ỹre mba’épa ojehu?
Jaha jevy mbojovakehápe. Japu meme niko upe ko’ã karai ombojáva ko kuñáre. Ojevypa ite hikuái, ha moakãhára kuéra he’i Daniélpe: Eju eguapy ore apytépe ha emombe’u oréve ne remiandu. Tupã Ñandejára niko ne myakã porã vaicha, ku karaipáma vaicha reñe’ẽ.
Daniel he’i ichupekuéra: Peipe’a umíva ojuehegui, ha añe’ẽta peteĩ teĩme ha’eño. Oñemoha’eño rire hikuái, Daniel ohenói peteĩme, ha he’i ichupe: Nde, tuja reko aña, ko’ágã oguahẽ hu’ãme umi ne angaipa, ha ko’ágã oñemoengoviapáta ndéve.
Reporombojovake va’ekue hekope’ỹ, rejukauka ojapo’ỹvape mba’eve ivaíva ha reheja rei heko añávape. Péicha rejapo Tupä Ñandejára he’i ramo jepe: “Ani rejuka ojapo’ỹvape mba’eve ivaíva ha imarangatúvape.”
Rehecha rire añetehápe mokõivépe oñondive, ere oréve mba’éichagua yvyra guýpepa oĩ ra’e hikuái.
Pe karai he’i: Peteĩ jukeri guýpe.
Daniel he’i ichupe: Nde japu haguére reñeñakã’óta. Tupã Ñandejára he’íma hemimboúpe upe ojapo va’erã, ha oúma nemboja’óvo.
Ojereraha rire pe karai, ohenói pe ambuépe ha Daniel he’i ichupe: Nde hína Canaán, ndaha’éi Judá ñemoñare! Kuña porãre ne akã vai, ha ichupe rerekoségui ne mbopy’a tyai.
Upéichante voi pejapóva jepi kuña Israel guáre. Ha ha’e kuéra okyhyjégui pende hegui, oñeme’ẽva peẽme. Peína ápe peteĩ ojeguarúva pende reko ahẽgui. Ko’ágã ere oréve mba’éichagua yvyra guýpepa rehecha ichupekuéra oñondive.
Pe karai he’i: Peteĩ kuri’y guýpe.
Daniel he’i ichupe: Nde avei nde japu haguére reñeñakã’óta. Tupä Ñandejára remimbou ne ra’arõ kyse puku ipópe ne mboja’o haguã. Péicha peikopáta hese.
Upépe, opavave osapukaipa oguerohorývo Tupã Ñandejárape, oipe’áva jejopy vaígui umi hese ojeroviávape. Upéi, opavave opu’ãmba ite umi mokõi karai tuja rehe. Daniel, ijuru kuéra rupi, oity ichupe kuéra ha ohechauka ijapu hague hikuái. Umi karaíre ojejapo upe ha’e kuéra ojapouka mo’ã va’ekue hapicháre.
Ha ojejapo haguã Moisés rembiapoukapy he’i háicha, umi karai ojereraha ha ojejuka. Péicha upe árape ndojejukái pe kuña ojapo’ỹ va’ekue mba’eve ivaíva.
Tupã Ñandejára Ñe’ẽ.
O bien más breve:
Ko’ágã ñahendúta Tupã Ñandejára ñe’ẽ Daniel arandukápe oĩ háicha 13, 41c-62
Mburuvichakuéra, ley omoñe’ẽva oguahẽ peteĩ ñe’ẽme ha he’i Susana ojejuka va’erãha. Susana hatã osapukái: “Tupã Ñandejára, opa ára reikovéva, ndaipóri niko mba’eve okañýva nde hegui, nde reikuaa opa mba’e ojehu mboyve. Nde reikuaa porã ko’ã karai ijapuha. Rei ete niko amanóta, ajapo’ỹ rehe upe ha’e kuéra he’íva che rehe.”
Tupã Ñandejára ohendu ichupe, ha Susana ojererahávo ojejuka haguã, opoko peteĩ karia’y hérava Daniel py’a rehe. Ha’e hatã osapukái: Ko kuña jejukápe, ani chéve che moinge.”
Opavave ojere ha oporandu ichupe: Mba’e piko pe ereséva péicharõ? Ha oñembo’yhápe opavave apytépe he’i ichupekuéra: Pende tarova mba’e piko peẽ Israelgua? Mba’éicha piko peraháta pejuka kuña ñane retãgua, peikuaa porã’ỹre mba’épa ojehu?
Jaha jevy mbojovakehápe. Japu meme niko upe ko’ã karai ombojáva ko kuñáre. Ojevypaite hikuái, ha moakãhára kuéra he’i Daniélpe: Eju eguapy ore apytépe ha emombe’u oréve ne remiandu. Tupä Ñandejára niko ne moakã porã vaicha, ku karaipáma vaicha reñe’ẽ.
Daniel he’i ichupe kuéra: Peipe’a umíva ojuehegui, ha añe’ẽta peteĩ teĩme ha’eño.
Oñemoha’eño rire hikuái, Daniel ohenói peteĩme, ha he’i ichupe: Nde, tuja reko aña, ko’ágã oguahẽ hu’ãme umi ne angaipa, ha ko’ágã oñemoengoviapáta ndéve.
Reporombojovake va’ekue hekope’ỹ, rejukauka ojapo’ỹvape mba’eve ivaíva ha reheja rei heko añávape. Péicha rejapo Tupä Ñandejára he’i ramo jepe: “Ani rejuka ojapo’ỹvape mba’eve ivaíva ha imarangatúvape.”
Rehecha rire añetehápe mokõivépe oñondive, ere oréve mba’éichagua yvyra guýpepa oĩ ra’e hikuái.
Pe karai he’i: Peteĩ jukeri guýpe.
Daniel he’i ichupe: Nde japu haguére reñeñakã’óta. Tupã Ñandejára he’íma hemimboúpe upe ojapo va’erã, ha oúma nemboja’óvo.
Ojereraha rire pe karai, ohenói pe ambuépe ha Daniel he’i ichupe: Nde hína Canaán, ndaha’éi Judá ñemoñare! Kuña porãre ne akã vai, ha ichupe rerekoségui ne mbopy’a tyai.
Upéichante voi pejapóva jepi kuña Israel guáre. Ha ha’e kuéra okyhyjégui pende hegui, oñeme’ẽva peẽme. Peína ápe peteĩ ojeguarúva pende reko ahẽgui. Ko’ágã ere oréve mba’éichagua yvyra guýpepa rehecha ichupe kuéra oñondive.
Pe karai he’i: Peteĩ kuri’y guýpe.
Daniel he’i ichupe: Nde avei nde japu haguére reñeñakã’óta. Tupä Ñandejára remimbou ne ra’arõ kyse puku ipópe ne mboja’o haguã. Péicha peikopáta hese.
Upépe, opavave osapukaipa oguerohorývo Tupã Ñandejárape, oipe’áva jejopy vaígui umi hese ojeroviávape.
Upéi, opavave opu’ãmba ite umi mokõi karai tuja rehe. Daniel, ijurukuéra rupi, oity ichupe kuéra ha ohechauka ijapu hague hikuái. Umi karaíre ojejapo upe ha’e kuéra ojapouka mo’ã va’ekue hapicháre. Ha ojejapo haguã Moisés rembiapoukapy he’i háicha, umi karai ojereraha ha ojejuka. Péicha upe árape ndojejukái pe kuña ojapo’ỹ va’ekue mba’eve ivaíva.
Tupã Ñandejára Ñe’ẽ.
SALMO ÑEMBOHOVÁI 22, 1-6
Opavave: Tupã Ñandejára che rerekua, mba’eve naikotevẽi.
Tupã Ñandejára che rerekua, mba’eve naikotevẽi.
Ñu rovyũ asýpe che mombytu’u, y satĩ ypýpe che moguahẽ.
Che mombarete jevy. O.
Tape hekópe guáre che reraha héra rehehápe.
Ahasa ramo jepe ka’aguy pytũ rupi, ndakyhyjéi chéne,
nde, che Jára, reimégui che ndive.
Nde yvyra jekoha, nde rehe che mbojerovia. O.
Karu guasu chéve rejapo umi che rayhu’ỹva rovake.
Che akãre reñohẽ mba’e ryakuã asy,
ha upe hay’uha remyenyhẽ chovi. O.
Ne mborayhu ha ne mba’e recha kuaa, rehechauka chéve aikove aja pukukue,
ha nde rógape Tupã Ñandejára, aikóne opa árape. O.
VERSÍCULO ANTES DEL EVANGELIO Jn 11, 25a. 26
Che ndaipotái hekovaíva omano
aipota uvei ombojevy heko vaikue ha oikove.
EVANGELIO
Ko’ágã ñahendúta Ñandejára Jesucristo rekove ha hemimbo’e San Juan omombe’u háicha 8, 1-11
Upe ramo gaure Jesús oho Yvyty Olivotýpe. Upe ára ambue ko’ẽme Jesús oho jevy Tupaópe. Heta oĩ oñembojáva hendápe, upe marõ oguapy ha oñepyrũ ombo’e ichupekuéra.
Upévo, umi Moisés rembiapoukapy mbo’eha, ha fariséo ogueraha ichupe peteĩ kuña, ojejuhu va’ekue omoakãratĩ jave iménape. Omoĩ pe kuña opavave mbytépe, ha he’i hikuái Jesúspe: Mbo’ehára, ko kuña niko ojejuhu omoakãratĩ jave iménape. Moisés rembiapoukapýpe niko he’i ko’ãichagua kuña oñembo’íta va’erã omano meve. Ndépa mba’e ere?
Ha’ekuéra ou oporandu ichupe péicha omoñuhã, ha upéi, omoĩ vai haguã ichupe moakãhára renondépe. Jesús katu ojayvy ha ikuãme oñepyrũ ohai pe yvýre. Ha oporandu jevy jevýre ichupe, oñakã rapu’ã ha he’i ichupekuéra: Oime ramo pende apytépe hembiapo vai’ỹva, upéva raẽ tojapi ichupe itápe.
Upépe ojayvy jevy ha oñepyrũ jevy ohai pe yvýre. Ko’ã mba’e ohendúvo, opavave oñepyrũ oho, ha umi itujavéva tenondete. Jesús opyta ha’eño pe kuña ndive upépe, ha oñakã rapu’ã ha’e ha oporandu pe kuñáme: Moõ piko ohopa hikuái? Ndaipóri véima piko oipotáva remano? Pe kuña he’i ichupe: Nahániri karai.
Jesús he’i ichupe upe marõ: Che avei ndaipotái remano. Tereho, ha anive ne rembiapo vai.
Ñandejára Jesucristo Ñe’ẽ.
O bien, en el año C cuando este Evangelio sea leído en el domingo precedente
EVANGELIO
Ko’ágã ñahendúta Ñandejára Jesucristo rekove ha hemimbo’e San Juan omombe’u háicha 8, 12-20
Upe ramo guare Jesús oñe’ẽ jevy opavavépe, ha he’i ichupekuéra: Che hína yvypóra resapehára. Pe che moirũva oguerekóta pe tesape oporomoingovéva, ha ndoiko mo’ã véima pytũmbýpe.
Umi fariséo he’i ichupe: Nde niko nde jeheguínte reñe’ẽ nde rehe, ha upéva naiporãi mba’everã.
Jesús katu he’i ichupe kuéra: Ndaupéichai. Che jeheguínte añe’ẽ ramo jepe che jehe, añete guánte ha’e. Che niko aikuaa moõguipa aju ha moõpa aha. Peẽ katu ndapeikuaái. Peẽ niko pemoĩ porã térã pemoĩ vai pende rapichápe opavave ojapo háicha.
Che katu avavére péicha ndajapói. Ha oimérõ jepe ajapo, hekopete ajapo, na che añóigui pe ajapóva. Che Ru, che mbouhare oĩ che ndive. Pende léipe niko he’i: “Oĩ ramo mokõi he’íva ohecha hague peteĩ mba’e, añetegua pe he’íva.” Upévare, che voi añe’ẽ che jehe, ha upéi che Ru, che mbouhare, avei oñe’ẽ che rehehápe.
Oporandu ichupe hikuái: Moõ piko oime nde ru?
Jesús he’i ichupekuéra: Peẽ nda che kuaái, ha ndapeikuaái che Rúpe. Chéve che kuaa rire, peikuaa va’erã mo’ã avei che Rúpe. Kóicha oñe’ẽ Jesús oporombo’e jave Tupaópe, umi karameguã ypýpe oñeñongatuhápe viru Tupaópe oñekuave’ẽva.
Ñandejára Jesucristo Ñe’ẽ.